Na 45 en 47 jaar voor de Wolfert van Borselen scholengroep gewerkt te hebben, nemen Jenny en Arnold Koot afscheid. Dat deden ze eerder al in 2018 maar toch keerde het stel datzelfde jaar nog terug in het onderwijs.
BOOR toog naar Wolfert Lansing in Bergschenhoek waar Jenny (74) de laatste zaken afrondt. Een mooie gelegenheid voor een terugblik op een lange carrière waarin ze met een warm hart maar evengoed een stevige autoriteit achter de leerlingen stond.
Wie de gang van de entree van Wolfert Lansing naar de werkkamer van Jenny Koot maakt, staat even te kijken. In het lichte moderne gebouw waar de middelbare school sinds anderhalf jaar gevestigd is, valt haar antieke interieur op een verrukkelijke manier uit de toon. Een ovalen tafel van glimmend mahoniehout, met een bloemendessin in het blad gekerfd. Daaromheen staan tien sierlijke houten stoelen met een oudroze gecapitonneerde zitting. “Sommige mensen vinden het geweldig, anderen juist spuuglelijk”, licht Jenny glimlachend toe als we haar de hand schudden. “Leerlingen noemen het vaak ‘het interieur van de koning’.”
Zelf is Jenny - klein en rank van stuk maar met een krachtige, warme blik in haar ogen - hip gekleed; spijkerbroek, witte plateausneakers. Zwart shirt met daaroverheen een zwart leren jack.
Overtijd
Ze is al negen jaar ‘overtijd’, steekt ze van wal nadat we twee kopjes koffie uit het Jura apparaat hebben getapt. “Ik mocht op mijn 65e al met pensioen.” Ze lacht even hardop. “Ik ben nu 74 - Arnold is 70. We zijn echte onderwijsbeesten.”
Het grootste deel van hun carrière werkte het echtpaar op Wolfert Tweetalig, aan de Bentincklaan in Rotterdam; Arnold als directeur, Jenny als hoofd van de onderbouw. De ‘Kootjes’, werden ze daar liefkozend genoemd. Jenny dacht nog helemaal niet aan haar pensioen toen ze in 2017, vlak voor de kerstvakantie, het bericht kreeg dat ze borstkanker had. “Plotseling en onverwacht na een bevolkingsonderzoek. Ik had nooit iets gemerkt! Ik wist na die eerste diagnose verder nog niets, maar het bericht vloog me naar de strot.” Ze brengt haar handen naar haar keel om het gevoel te demonstreren. “Hoe lang heb ik nog? - dat vraag je je dan ineens af. Toen hebben we samen ons pensioen aangevraagd.”
Na verschillende onderzoeken, een operatie en nabehandelingen verklaarden de artsen Jenny genezen. Het voelde alsof ze een tweede leven had gekregen. “Maar toen was het afscheid op Wolfert Tweetalig al naderend. Dat was overigens prachtig mooi en ontroerend. Leerlingen en docenten toonden een film waaraan ze een jaar hadden gewerkt, er werden speeches gehouden - we zijn overladen met cadeaus en brieven. Het schoolplein werd zelfs naar ons vernoemd, met een echt straatnaambord: het Kootplein. Het was hartverwarmend hoe al onze inzet en passie gewaardeerd bleek.”
En toen in de zomer van 2018 zat het stel thuis. Vooral Arnold raakte ongedurig en zat steeds te kijken of hij ergens parttime in het onderwijs aan de slag kon gaan. Zelfs de reis naar Rome kon die ongedurigheid en het verlangen naar een terugkeer in het onderwijs niet wegnemen. Jenny: “In november 2018 werden we gebeld door Rob Fens, inmiddels oud-rector van de Wolfert. Er waren problemen op Wolfert Lansing - één van de zes Wolfertscholen - en de toenmalig directeur kreeg geen grip op de situatie. De school stond er slecht voor, leerlingen waren losgeslagen en sommige docenten gedroegen zich bijzonder onprofessioneel. ‘Kunnen jullie niet eens gaan rondkijken en praten?’, luidde de vraag. Dat hebben we gedaan. Toen de directeur kort erna opstapte, stelde ik Arnold voor: ‘Zullen wij het dan gaan doen - tijdelijk, tot alles op de rails staat?’” Jenny lacht hardop: “Dat liet hij zich natuurlijk geen twee keer zeggen!”
Hand schudden
Het eerste jaar tot de zomervakantie van 2019 was behoorlijk pittig, bekent Jenny. Ze neemt een slok koffie, vanonder haar lichtblonde pony kijkt ze een moment peinzend voor zich uit. “De bezem ging erdoor. Veel docenten en leerlingen moesten vertrekken. Dat is nooit leuk, maar we kregen gelukkig veel steun van BOOR.” Ze lacht even hardop bij een herinnering. “Ik herinner me een heftige langslepende ruzie tussen twee jongens die uitgesproken moest worden. De vaders van de jongens, die beiden waren uitgenodigd, wilden elkaar geen hand geven. ‘Als je dat al niet kunt opbrengen, heeft praten totaal geen zin en kunnen jullie beter naar huis gaan’, stelde ik. Zonder elkaar aan te kijken gaven ze elkaar toen een hand.” Ze schudt haar hoofd bij de herinnering aan zo weinig fatsoen. Het gaat nu gelukkig goed op Wolfert Lansing. “We hebben inmiddels een goed en hecht team, er zijn nieuwe leerlingen aangetrokken en de school staat er weer goed voor. Maar het belangrijkste: de onderlinge sfeer op school is nu heel fijn.”
Streng
Klein en ‘iets op leeftijd’; Jenny heeft een groot overwicht op de leerlingen. “Ja, ik kan zeker streng zijn.” Ze haalt een voorval op: “Bij Wolfert Tweetalig stond een boom, net buiten het schoolgebied, waar leerlingen die te laat waren hun fietsen neersmeten. Dat mocht niet en we probeerden van alles, tot aan de fietsen weghalen toe. Niets hielp. Toen besloot ik gewoon een briefje aan die boom te plakken: ‘Hier geen fietsen stallen s.v.p. Afzender: mevrouw Koot.’ Het was ineens over! Ik heb blijkbaar toch een bepaald gezag. Dikwijls vallen de leerlingen stil als ik de klas binnenkom.”
Ze lacht erom, want het is slechts een zijde van de medaille. “Ik knok voor de kinderen - dat weten ze. Ik wil ze wat leren. Niet alleen wiskunde en geschiedenis, maar over het leven, hoe ga je met elkaar om? Ik wil hen stimuleren iets te doen met hun dromen en talenten. Je hebt maar een leven, gebruik het goed. Dikwijls heb ik op kinderen zitten inpraten. Hen een helpende hand geboden als ze in de put zaten, of hun motivatie kwijt waren.”
Ze veert plotseling omhoog. “En weet je wat ik niet kan uitstaan? Pesten! Zodra ik daar lucht van krijg, onderneem ik actie in de betreffende groep of klas.”
Kweekschool
Lang voordat Jenny, rond haar dertigste levensjaar, in het onderwijs belandde, had ze de kweekschool afgerond. “Ik ben lang thuisgebleven voor mijn twee kinderen - in mijn vorige leven woonde ik in Lekkerkerk en studeerde ik Duits bij het LOI. Na mijn scheiding in 1982 ging ik in Rotterdam wonen. Ik werkte toen al vanaf 1977 bij de Wolfert in Blijdorp. Terwijl ik daar werkte, haalde ik mijn 1ste graad bevoegdheid Duits. Onder aanmoediging van Arnold heb ik vervolgens nog mijn doctoraal Duits gehaald. Ik heb lang lesgegeven voor ik hoofd van de onderbouw werd.”
Wie zo lang in het onderwijs werkt, maakt veel veranderingen mee. “De maatschappij verandert.”, stelt Jenny. “Vroeger was er respect voor het oordeel van een docent; tegenwoordig dulden ouders geen kritiek meer. ‘Ik bepaal voor mijn kind wat goed is, daar heb jij niets mee te maken’, is de tendens. Gaan er dingen verkeerd, is er een incident of valt een schooladvies lager uit dan gehoopt, is dat altijd de schuld van school. Dat is soms best lastig, gesprekken worden af en toe ook vijandig. Daar probeer ik dan een andere wending aan te geven door vragen terug te leggen. Maar feit is wel: het aantal lastige oudergesprekken dat wij op school voeren, is enorm toegenomen. Gelijktijdig kwam ook de opkomst van de medezeggenschaps- en ouderraden. Dat is enorm nuttig gebleken. Evenals de digitale ondersteuning bij het lesgeven.”
Kaapstad
Jenny kijkt terug op veel mooie herinneringen. Ze leunt even achterover, vouwt haar handen op haar buik. “Op Tweetalig maakten we prachtige uitwisselingsreizen met de leerlingen. Zo was er een uitwisseling met scholen in Shanghai; dan sliepen onze leerlingen bij gastgezinnen. Een half jaar later kwamen de Chinese leerlingen naar Rotterdam. Ons motto is: ‘do as the locals do’, dus aten wij in Shanghai drie keer per dag warm en kregen de Chinese leerlingen in Rotterdam overdag boterhammen.” Ze lacht, vervolgt dan: “Maar ook de maatschappelijke stages van onze leerlingen in Kaapstad waren geweldig! We hadden een dochter van Van der Valk op school. Zij kende mensen in Kaapstad en vroeg of ze die reis mocht opzetten. Vooraf deden de leerlingen een sponsorloop en haalden €6000,- op. In Kaapstad kochten we van dat geld keukenapparatuur en meubilair voor de gastschool. Dat zijn ervaringen voor het leven. Maar helaas waren er ook intens verdrietige gebeurtenissen, zoals het overlijden van leerlingen en collega’s. Dat heeft zowel op leerlingen als op docenten altijd grote impact gehad.”
Arnold komt binnen. Hij verontschuldigt zich als hij ziet dat zijn vrouw/adjunct-directeur in een interview zit. Kan hij misschien nog koffie halen, stelt hij voor. Even later pakt hij zijn tas en verdwijnt naar de naastgelegen kamer.
Begin jaren tachtig groeide de liefde tussen Jenny en Arnold. Hoe was het om al die tijd samen te werken? Jenny neemt een slok van haar verse koffie. ”Wij hebben het altijd heel erg prettig gevonden. Ja, we staan al veertig jaar met het werk op en gaan ermee naar bed. Dat is niet erg, we halen er allebei zoveel voldoening uit. Het is ook fijn om altijd iemand bij je te hebben die weet wat er speelt. Als we straks allebei met heimwee thuiszitten begrijpen we elkaar óók.”
Schilderen
Want de taak is volbracht. Beiden zijn voldaan. Misschien is het ook wel welletjes, denkt Jenny. “Ik word volgend jaar 75. Mijn geheugen is niet meer wat ’t was.” Gekscherend: “Ik moet soms net wat langer nadenken over een naam.” Ze gaat het werk zeker missen maar kijkt ook uit naar de rust en vrije tijd die komen gaat. “Arnold is inmiddels voorzitter van onze golfclub Cromstrijen - hij heeft alvast iets omhanden. En ik ga weer piano spelen, wandelen, schilderen en golfen.”
De opvolgers staan al klaar. Met een gerust gevoel kijkt Jenny inmiddels terug én vooruit. “Het is zo fijn dat alles op Wolfert Lansing is goedgekomen, dat we ook hier weer een hechte band met collega’s en leerlingen konden opbouwen, na een moeilijke start in januari 2019.”
Heeft ze nog een tip voor haar opvolger? Ze hoeft niet lang na te denken: “Zorg dat je er bent, wees zichtbaar en betrokken. Iemand zei gisteren, tijdens de diploma-uitreiking op Wolfert Tweetalig, tegen mij: ‘Jullie waren er altijd.’ Dat klopt. Vertrok de bus na middernacht voor een schoolreisje, of kwam ze voor dag en dauw terug, wij stonden altijd te zwaaien. Maar mijn voornaamste tip: wees altijd respectvol en menselijk. Naar leerlingen, collega’s en ouders - hoe moeilijk het soms ook is. Alleen zo kom je verder en bereik je de beste resultaten.”
En die ovalen, mahoniehouten tafel? Die staat over een week bij de kringloop. “Niemand wil hem hebben”, zegt Jenny lachend maar ietwat beteuterd. “En wij hebben thuis geen plek meer.”