Audits in het onderwijs zijn belangrijk. Ze leveren een bijdrage aan de professionaliteit van de sector, een frisse en objectieve blik van buitenaf en het is een leuke en leerzame ervaring voor de auditor. Helemaal sinds BOOR met ‘waarderend auditen’ aan de slag is gegaan.
“Een audit is eigenlijk een spiegel voor de school”, zegt Robine Mens, projectleider bij de afdeling Onderwijskwaliteit van stichting BOOR. “Het is een instrument in onze kwaliteitszorg. Eén dag dus om te kijken hoe het gaat, waar een school staat en wat beter kan. Maar vooral ook hoe de medewerkers op een school, de leerlingen en de ouders de kwaliteit van het onderwijs ervaren.” Auditen versterkt de professionele cultuur binnen de scholen en de onderlinge samenwerking. De auditoren zijn namelijk schoolleiders uit de sector zelf, die op bezoek gaan bij collega scholen. “Binnen de eigen kwaliteitszorg een ander laten kijken naar wat beter kan”, gaat Mens verder. “Een frisse blik van buitenaf en dat maakt het betrouwbaar en objectief. Juist het feit dat collega’s de audits doen, wordt enorm gewaardeerd. Collegiale reflectie dus. Daarnaast is er altijd iemand bij vanuit onze afdeling Onderwijskwaliteit dus je hoeft het als auditor niet alleen te doen.”
Auditsystematiek onder de loep gelegd
De BOOR audits vinden eens per twee of drie jaar plaats. “Dat verschilt per sector”, zegt Mens. “Tijdens de audits kijken we naar de lessen. Waar bestaan die uit en hoe zit het met de pedagogische en didactische kwaliteit van de lessen. Daarnaast voeren we die dag gesprekken met de schoolleiding, de leraren en met leerlingen en ouders. Verder kijken we naar beleidskaders die de school zelf heeft geformuleerd en naar het onderdeel ‘zicht op ontwikkelingen’. Dat laatste houdt in dat we kijken naar wat de school doet om groepen en individuele leerlingen passend te begeleiden en te ondersteunen.” Omdat BOOR zich in alle onderwijssectoren al heel lang op verschillende manieren met het auditen bezighoudt, is het goed er om af en toe eens met een frisse en heldere blik naar te kijken naar wat goed gaat en wat eventueel anders kan. Mens: “De afgelopen periode heeft BOOR de auditsystematiek daarom in alle sectoren opnieuw onder de loep gelegd en hebben we met elkaar gekeken naar wat we nu belangrijk vinden en of onze audits daar nog aan voldeden. En daar is ‘waarderend auditen’ uit gekomen.”
Aansluiten bij wat de school écht belangrijk vindt
“Tijdens een audit onderzoeken we of een school voldoet aan de standaarden, zoals beschreven in het waarderingskader van de onderwijsinspectie”, gaat Mens verder. “Het is daarbij belangrijk om in ons taalgebruik en gedrag waarderend te zijn. Dus om te benoemen wat goed gaat en wat beter kan of moet en om aan te sluiten bij de taal van de school en bij wat de school echt belangrijk vindt. Nieuwe manieren van lesgeven bijvoorbeeld of hoe scholen lerarentekort compenseren met anders-bevoegden. Verder kijken we ook naar of er veel verschil zit tussen hoe een school beschrijft dat iets verloopt en hoe het in de praktijk gaat.” Na het auditbezoek stelt de auditcommissie een rapport op, hierin is de reflectie van de dag terug te lezen, aangevuld met bevindingen en aanbevelingen waar de schoolleiding echt mee aan de slag kan. “Die aanbevelingen nemen ze mee in de voortgangsgesprekken en in de jaarplannen”, zegt Mens. “Dankzij het waarderend auditen, ontstaat een beter beeld van waar de school staat.”
Patrick Visser, locatieleider Obs 't Prisma in Hoogvliet: “Samen verantwoordelijk voor een positief klimaat op school”
“Wat werken in het onderwijs voor mij leuk maakt, zijn al die verschillende taken die je kunt hebben. Ik ben locatieleider en ik sta vijf dagen voor groep 8. Daarnaast wil ik ook graag doorgroeien in de coachende en begeleidende rol. Een plek in het auditteam van BOOR was dus een geweldige kans. Na de trainingen in het voorjaar, heb ik al twee scholen bezocht, waarvan een zelfs als voorzitter van het auditteam. Voor dit schooljaar sta ik er bij drie ingedeeld.”
“Als auditor zie je van dichtbij waar scholen mee te maken hebben. Je hoort mooie, ontroerende en soms verdrietige verhalen. Het is bijzonder om te ervaren dat iedereen op zijn of haar eigen manier betrokken en begaan is met hun school. Ik zou het andere collega's zeker aanraden om te gaan doen. Je voert mooie gesprekken met ouders, leerlingen en teamleden. Zo leer je de cultuur van een school goed kennen. Je geeft aanbevelingen om het onderwijs te verbeteren en je bent samen verantwoordelijk voor een positief klimaat op school. We werken allemaal bij BOOR, toch komt het zelden voor dat je als medewerker een kijkje neemt in de keuken van andere BOOR-scholen. De scholen die ik bezocht, hebben ons met open armen ontvangen en dat is ontzettend mooi en fijn om te zien.”
Mimoun Zerrad, begeleider en coach Anders Organiseren én medewerker Onderwijskwaliteit (V)SO: “Een mooie kijk op hoe het ook anders kan”
“Alle scholen zijn uniek en het mooiste van deze taak is dat je de verscheidenheid van de doelgroepen en de bezieling van de teams mag ervaren. In de twee jaar dat ik auditor ben, heb ik 11 scholen bezocht. Een audit is een intensieve exercitie maar het levert altijd wat op. Niet alleen voor de school maar ook voor de auditor zelf is het een mooie kijk op hoe het ook anders kan. En dat is weer inspirerend voor de eigen school.”
“Auditor worden, geeft een grote boost aan je zelfontwikkeling. In de training leer je meer over jezelf en hoe je op een gedegen manier naar onderwijs kan kijken met als doel om alle scholen van BOOR te helpen. Als je op andere scholen kijkt, leer je weer waarom je de dingen op je eigen school doet zoals je ze doet. Het leukste onderdeel van de audit vind ik zelf het gesprek met de leerlingen. Dat blijft een cadeautje. Ze zijn heel eerlijk over wat volgens hen beter kan en waar ze erg blij mee zijn. Soms krijg je een totaal onverwachte vraag terug. Over mijn leeftijd bijvoorbeeld. Het antwoord was verrassend, want de leerling in kwestie dacht dat ik, met mijn grijze baard, vast wel een heel oude man moest zijn. Daar kan ik echt om lachen.”
Marijn van den Dool, directeur Wolfert Dalton:
“Ik voel me niet alleen verantwoordelijk voor het onderwijs op mijn eigen school”
“Wolfert Dalton is een school in verandering. De afgelopen jaren kregen we veel op ons bordje, mede door een audit door BOOR-collega's. Een waardevolle ervaring en een heleboel frisse inzichten van buitenaf waar we echt wat mee konden. We zijn allemaal gebaat bij goed onderwijs en ik voel me niet alleen verantwoordelijk voor het onderwijs op mijn eigen school. Daarom heb ik vorig jaar deelgenomen aan de auditor-scholing en ook zelf een audit gedaan op een BOOR-school. Het schoolbezoek vind ik het leukste onderdeel. Daar hoor je de echte verhalen van leerlingen en medewerkers. Die gesprekken geven meer waardevolle inzichten dan alleen de cijfers en rapportages.”
“In gesprekken met collega's ervaar je de enorme betrokkenheid en passie die in het onderwijs leeft. Je hoort mooie, soms zelfs ontroerende verhalen van leerlingen die ondanks tegenslagen succesvol zijn geworden of collega's die net dat stapje extra zetten. Ik spreek ook graag met de collega's van het team onderwijsondersteunend personeel. Zij geven vaak een onverbloemde en eerlijke versie van wat er écht gebeurt op een school. Meedoen aan audits is voor mij ook een vorm van zelfhulp. Je pikt altijd iets mee waar je van leert. Nieuwe vormen van samenwerking binnen teams bijvoorbeeld. Maar ook methodes voor leerlingbegeleiding of inspirerende manieren om ouderbetrokkenheid te vergroten.”