Het maakt ontzettend uit waar je als leerling vandaan komt. Een grote eengezinswoning met je eigen kamer en je eigen pc waar je rustig je huiswerk kunt maken, is zo ontzettend anders dan een driekamerflatje met vier broers en zussen met wie je samen één laptop deelt. Op het Thorbecke VO in Nieuwerkerk zitten ze allebei.
‘Ieder kind moet het beste uit zich zelf kunnen halen, ongeacht de achtergrond en de draagkracht van de ouders’, vindt directeur Petra van den Berg. ‘Dát is kansengelijkheid en het is de taak van het onderwijs om die te creëren. Vanuit die basisgedachte zijn wij met kansengelijkheid de slag gegaan.’ Onder meer op het gebied van loopbaanoriëntatie. Kees Molenaar is docent economie, vakcoördinator ondernemen én trekker van een aantal projecten rond kansengelijkheid. ‘Als jij uit een warm en rijk nest komt, waarin je al vertrouwd bent met het zakenleven of met bepaalde beroepen en waar ze thuis gewend zijn om over school te praten en met je mee te denken, dan is je blik op de wereld veel groter en heb je je stage zo geregeld’, merkt hij op. ‘Maar dat geldt lang niet voor iedereen. De schaamte en het taboe om te vertellen dat het met jou niet zo goed gaat en dat je geen hulp van thuis krijgt, is hoog.’
Alle leerlingen dezelfde kans
Het project Window to the World, dat Thorbecke Nieuwerkerk samen met de Rotary opzette, brengt daar verandering in en zorgt dat alle leerlingen dezelfde kans krijgen. ‘Als school organiseren wij al langer gastsprekers uit het bedrijfsleven die komen vertellen over hun werk’, vertelt Molenaar. ‘Zo’n spreker was dat niet gewend en die staat daar dan voor een grote groep met dertig lawaaierige en niet altijd even gemotiveerde mavo- of havoleerlingen. Wat is dan de toegevoegde waarde?’ In het kader van het project Window to the World gaat dat nu anders. ‘Er is een lijst van gastsprekers en de leerlingen kunnen zelf aangeven wie ze graag willen spreken’, legt Molenaar uit. ‘Dat kan van alles zijn. Van de directeur van de lokale BMW garage tot iemand uit de zorg of de techniek. In groepjes van maximaal acht leerlingen gaan ze met zo iemand in gesprek. Als de leerlingen vervolgens gaan solliciteren, kunnen ze hun dossier nog een keer laten beoordelen door degene die ze in zo’n gastles gesproken hebben. In maart organiseren we op dezelfde manier bedrijfsbezoeken.’
Het mes snijdt aan twee kanten
Hoewel Window tot he World leerlingen een heel eind op weg kan helpen en de kansengelijkheid aanzienlijk vergroot, zijn er altijd leerlingen die meer nodig hebben dan de school zelf kan bieden. Speciaal voor hen biedt Window to the World het project ‘Schoolmaatje’. Molenaar: ‘Zo is er een leerling die de Nederlandse taal nog niet goed spreekt en ook van huis uit die hulp niet kan krijgen. Die zit nu twee keer per week met een oud-basisschoolonderwijzeres te lezen. Een andere leerling, die wacht op psychologische hulp, krijgt nu alvast begeleiding van een moeder van een oud-leerling die zelf ook psycholoog is. Een andere leerling is gekoppeld aan een kindercoach die met hem aan de slag gaat. Je ziet hem gewoon opbloeien. Tot voor kort liep hij altijd met gebogen hoofd, hoodie ver over zijn gezicht. En vorige week liep hij stralend door school met gekamde haren. Een totaal ander kind. Hoe geweldig is dat? Het mes snijdt zo echt aan twee kanten. Die vrijwilliger doet er weer toe. Het samen lezen bijvoorbeeld heeft meteen effect op de resultaten van die leerling.’
Leerlingen een stem geven
Meer kansengelijkheid creëren door de wereld toegankelijker te maken voor iedereen en door de buitenwereld naar binnen halen. Daar speelt ook burgerschap een belangrijke rol in. Inge Spaander is coördinator burgerschap en cultuureducatie. ‘Aan het begin van het schooljaar ging ik met een groepje leerlingen op stap met het OV’, vertelt ze. ‘Voor een aantal leerlingen was dat de allereerste keer. Als jij in Nesselande woont of in Nieuwerkerk en je reist nooit met het OV dan kom je nergens. Misschien met je ouders in de auto. Maar verder niet.’ Het verkleinen van die verschillen, ziet Spaander echt als verantwoordelijkheid van de school. ‘Natuurlijk is het OV maar een voorbeeld’, gaat ze verder. ‘Het gaat er vooral om dat ieder kind in aanraking kan komen met de samenleving, met kunst en cultuur en met bedrijven. Voor alle eerstejaars organiseren wij daarom een cultuurweek waarin ze zichzelf en de wereld om hen heen beter leren kennen. Ze bezoeken een aantal culturele instanties en kunstenaars in de omgeving. Ze gaan nadenken over Thorbecke en wie dat was en dan kom je vanzelf terecht bij thema’s als grondrechten en kinderrechten. Daarnaast doen we ieder jaar mee met het project Arcadia, waarin kinderen nadenken over de stad van de toekomst. Leerlingen een stem geven, vinden we ook heel belangrijk. Niet alleen voor het onderwijs maar ook voor het beeld van democratie dat je leerlingen meegeeft. Zo hebben we niet alleen een leerlingenraad maar ook een leerlingenarena waarin we ze over van alles bevragen en daar ook echt wat mee doen.’
We doen het samen
De link naar kansengelijkheid is groot. ‘De drempel moet weg en iedere leerling moet binnen een veilige omgeving zoveel mogelijk kennis maken met alle krachten die buiten school kunnen spelen’, zegt Van den Berg. ‘Kinderen van meer draagkrachtige ouders hebben vaak meer mogelijkheden om extra ondersteuning in te kopen en aan te bieden. Dat creëert kansenongelijkheid. Wij als school zeggen: die extra ondersteuning moet bij ons als school liggen. Daar zijn wij verantwoordelijk voor. Onderwijs is van ons allemaal en we doen het samen.’