Het speciaal onderwijs (so) en voortgezet speciaal onderwijs (vso) is bij veel mensen onbekend. Als werkplek wordt het daarom te weinig overwogen. Ook niet door collega’s uit het regulier onderwijs. BOOR organiseerde daarom op 4 juni een tour langs scholen in deze sector in een Amerikaanse schoolbus met geïnteresseerden die overwegen een overstap te maken.
De tour start bij SO de Archipel, dan gaat de rit verder langs Openluchtschool VSO de Recon, VSO Herenwaard en tenslotte Tyltylschool Rotterdam. ‘Dit zijn alle type leerlingen die we hebben’, vertelt Joke van Wingerden, sectorsecretaris so/vso. ‘De Archipel is een cluster vier basisschool, de Recon geeft les aan langdurig zieke jongeren, Herenwaard is cluster 3 voor zeer moeilijk lerende kinderen en de Tyltylschool is voor meervoudig gehandicapten. Door bij deze scholen langs te gaan, hopen we dat mensen zich een beter beeld kunnen vormen van het werk op zo’n school. Ze kunnen zich dan beter oriënteren of zij er zouden willen werken.’
Tien belangstellenden gaan op 4 juni mee in de schoolbus. Ze hebben verschillende achtergronden. ‘Er zijn directeuren en leerkrachten uit het regulier onderwijs bij, maar ook zij-instromers’, vertelt Joke. ‘Velen zijn via via binnen gekomen, maar ook via de BOOR-carrièremarkt.’
Veel emoties
Het wordt een drukke dag. In elke school krijgen de belangstellenden een rondleiding en kunnen ze een kijkje nemen bij de lessen. Tussen de middag zorgen de leerlingen van VSO Herenwaard voor de lunch. Het laatste bezoek aan de Tyltylschool maakt veel emoties los. ‘Heel indrukwekkend’, zegt een van de deelnemers. ‘Er was een kind dat overprikkeld was geraakt en alleen nog maar kon brommen. De juf wist precies wat ze moest doen. Na korte tijd in de snoezelruimte was het kind weer helemaal ontspannen. Het is mooi te zien hoe de juf in weinig tijd zo veel rust wist te brengen.’
‘In plaats van dat je erover leest, hoor je het van de mensen die er een passie voor hebben. Het is hun leven en ze gaan er echt voor. Ik proefde veel liefde, commitment en passie.’
Fijne manier van kennismaken
Na afloop ontvangt Orselien Kammeron, bovenschools directeur sector so/vso, de groep op het kantoor van BOOR. De deelnemers zijn vol indrukken. ‘Ik vond dit een heel fijne manier om kennis te maken met deze sector’, zegt een deelnemer. ‘Je proeft en ziet hoe de leerkrachten hun werk doen’. Een ander valt haar bij. ‘In plaats van dat je erover leest, hoor je het van de mensen die er een passie voor hebben. Het is hun leven en ze gaan er echt voor. Ik proefde veel liefde, commitment en passie.’ ‘Eigenlijk zou iedereen uit het reguliere onderwijs dit eens moeten doen’, zegt een ander. ‘We verwijzen wel naar het speciaal onderwijs door, maar eigenlijk hebben we geen idee wat het inhoudt.’
Tony: ‘Mijn keuze is gemaakt’
Een van de deelnemers is Tony Mendes. Zij heeft een achtergrond als maatschappelijk werkster. ‘Ik overweeg al een tijdje om mij om te scholen tot leerkracht in het voortgezet speciaal onderwijs en heb daar ook al verschillende gesprekken over gevoerd’, vertelt ze. ‘Ik ben het type mens dat graag werkt in de hulpverlening, maar ik wil dat nu op een andere manier gaan doen. Het lijkt mij mooi om te werken op een vso-school waar de kinderen iets extra’s nodig hebben. Met zo’n tour als deze krijg je een goed beeld van de scholen. Je ziet het enthousiasme van de mensen, dat heeft mij me veel energie gegeven. Volgens mij is dit voor mij nu de volgende stap. Deze dag heeft me daar nog extra in bevestigd. Ik heb mijn keuze gemaakt.’
‘Het lijkt alsof de leerkrachten meer van zichzelf kunnen geven en meer het onderwijs kunnen aanpassen aan het kind.’
Josje: ‘Serieuze optie’
Ook Josje Mets, nu werkzaam in het regulier onderwijs, overweegt al langere tijd een overstap. ‘Ik wil graag veranderen en ben me al een tijdje aan het oriënteren over wat er allemaal kan in het onderwijs. Op deze tour heb ik kunnen zien hoe het gaat in de praktijk en dat is heel anders dan als je er op papier over leest. Je ziet dat hier de band tussen leerkracht en leerling heel belangrijk is. Het lijkt alsof de leerkrachten meer van zichzelf kunnen geven en meer het onderwijs kunnen aanpassen aan het kind. Ze doen er alles aan om een kind een stapje verder te helpen al zijn die stapjes nog zo klein. Ik zie het speciaal onderwijs voor mij als serieuze optie, maar veel hangt af van wat er in de praktijk mogelijk is.’
Erik: ‘Hier kan ik aan bijdragen’
Een andere deelnemer is Erik van Ruijven. Hij doet voor BOOR veel beleids- en advieswerk, maar heeft nog niet iets specifiek voor het speciaal onderwijs gedaan. Daarom is deze kennismaking met de sector voor hem heel welkom. ‘Ik had een beeld van een kwetsbare doelgroep die extra zorg nodig heeft en dat beeld is door deze tour bevestigd. Wat mij opviel is de betrokkenheid van de teams die werken in deze sector. Leraar zijn is soms een eenzaam beroep, zeker in het voortgezet onderwijs, maar hier geldt dat duidelijk niet. Het zijn hele warme teams, die werken met co-teachers en onderwijsassistenten. Ze doen het duidelijk samen en ze zijn op elkaar ingespeeld. Nu ik dit heb gezien, neem ik met nog meer enthousiasme een opdracht aan voor het so of vso, bijvoorbeeld als interimmanager of adviseur. Ik denk dat ik zeker een bijdrage kan leveren.’
Volgende stap
Bij de afsluiting van de dag vraagt Orselien de aanwezigen wat de volgende stap kan zijn. ‘Waar hebben jullie nu behoefte aan?’ Verschillende vervolgstappen worden genoemd: een meeloopstage op een school naar keuze, slow dates met medewerkers van een school zodat je in een gesprek specifieke vragen kunt stellen en meer informatie over een zij-instroomtraject.
‘Ik vind het heel leuk om te horen dat een aantal mensen overweegt de stap te nemen om in het (voortgezet) speciaal onderwijs te werken’, zegt Joke na afloop. ‘Ik ga contact onderhouden met al deze mensen en ik hoop dat we een plek voor ze kunnen creëren die bij ze past.’
Voor wie de tour heeft gemist, maar zich graag wil oriënteren op het (voortgezet) speciaal onderwijs zijn er waarschijnlijk in de toekomst nog mogelijkheden. BOOR onderzoekt of de tour op een latere datum kan worden herhaald, maar dan langs scholen in het noorden van Rotterdam.
Meer informatie: Joke van Wingerden, joke.vanwingerden@stichtingboor.nl.