Rubriek Binnenstebuiten | De scholen van Stichting BOOR zijn vandaag de dag steeds meer verankerd in de wijk. Want door de handen in elkaar te slaan gaat er een wereld aan nieuwe mogelijkheden open! In deze rubriek kijken we hoe scholen samenwerken met maatschappelijke partners in de buurt. In aflevering 3: In Rotterdam Feijenoord bewijzen Rotterdams Vakcollege De Hef en Resto VanHarte dat een restaurant in een school prima kan!
Een restaurant in een middelbare school, waar scholieren koken voor gasten en de maaltijden uitserveren? Rotterdams Vakcollege De Hef en Resto VanHarte bewijzen samen dat het kan! Sinds september 2015 werken zij samen. “Zij een mooie locatie op Zuid; wij een échte stageplek voor de leerlingen!”
Woensdagavond, 17.30 uur. Bedrijvigheid op De Hef, een VMBO school van Stichting BOOR, in Rotterdam-Feijenoord. De eerste gasten druppelen binnen. Bij de deur worden ze hartelijk welkom geheten door Thalia (14) en Fiyona (14) die hen vervolgens de weg naar boven wijzen. In de keuken worden de aardappels gestampt tot een smeuïge puree. Vrijwilliger Wilfredo snijdt het zelfgebakken brood; de broodkontjes vinden gretig hun weg naar de monden van de scholieren in de keuken. Van koken krijg je trek!
In de hal staan lange tafels gedekt. Jeroen van Vliet, manager van Resto VanHarte Rotterdam, loopt de bestekindeling langs en legt nog een keer uit hoe je een bord uitserveert. “Altijd rechtsom de gast - kijk, zó dus.” Lindsay (15) doet het hem wat lacherig - maar met militaire precisie - na en krijgt nog een tip van één van haar mede-scholieren: “Ik zou eerst pardon zeggen, dan weten mensen dat je eraan komt.” De groep knikt goedkeurend. “En eet smakelijk zeggen”, vult een ander aan. “Heel goed jongens. En vergeet niet te lachen”, zegt Jeroen. “Gasten komen terug voor de goede service én voor jullie glimlach.”
Als alle gasten aan tafel zitten komt het brood met zelfgemaakte boter op tafel. Vanuit de keuken wordt de soep geserveerd. De maaltijd kan beginnen!
De school speelde in eerste instantie met het idee om een eigen restaurant te beginnen waar leerlingen koken en bedienen. “Een eigen restaurant bleek bij nader inzien een brug te ver”, bekent Selma Klinkhamer, directrice van De Hef, “maar het geeft wel aan waar wij als school voor staan; we bieden beroepsgericht onderwijs en voor die praktijkcomponent is verbinding met de wijk, met de omgeving, onmisbaar.”
De school, sinds september 2013 gehuisvest in een licht en ruim pand middenin een woonwijk, leent zich daar volgens de directrice uitstekend voor. “Het zou zonde zijn om zo’n prachtig, multifunctioneel pand alleen maar te gebruiken voor onderwijs, terwijl er zoveel mogelijk is als je de omgeving betrekt.”
Vanuit de sector Zorg en Welzijn heeft De Hef al langer een cateringafdeling gerund door leerlingen die er stage lopen. Zij verzorgen de lunch in de kantine en cateren voor (koffie)middagen en bijeenkomsten op school. Selma: “Leerlingen vinden dat leuk omdat ze direct contact met echte gasten hebben en ook direct feedback kregen; ‘joh, wat doe je dat goed’ - daar groeien ze van en dat stimuleert om extra je best te doen.”
Via een collega werd Selma geattendeerd op Resto VanHarte, een sociaal-maatschappelijk betrokken buurtrestaurant waar mensen voor €7,- aanschuiven voor een gezond en versbereid driegangendiner. Laat Resto VanHarte nu net op zoek zijn geweest naar een locatie op Zuid! Selma bezocht de locatie in Noord en was verkocht. Al snel was het restaurant in school een feit. Alles met gesloten portemonnee; het restaurant maakt gebruik van de school en de keuken; leerlingen krijgen er een stageplek en leermeesters uit het veld.
De gasten zijn van divers pluimage. De Turkse Boran (14) neemt plaats tegenover twee oudere dames die vanavond voor de vijfde keer op rij aanschuiven. Beide komen al jaren op de locatie in Noord - daar hebben ze elkaar leren kennen en vriendschap gesloten. “Heerlijke soep, jongen”, zegt één van de dames tegen Boran terwijl ze de laatste hap van haar bloemkoolsoep oplepelt. Boran bedankt ietwat verlegen en vertelt de soep gepureerd te hebben met een staafmixer. Stephanie (16) tafel schenkt de gasten naast zich een glas water in. Dan staan beiden op om de borden naar de keuken te brengen.
“We vinden het belangrijk dat de leerlingen ook leren om aan tafel te zitten”, zegt Jeroen. “De eerste keer denken ze; ‘moet ik echt aan tafel zitten met oudere mensen die ik niet ken?’, maar langzaamaan gaan ze toch wat meer praten. En, ….wat meer lusten! Ze zijn vaak gewend aan een vette hap; Turkse pizza of een frikandel. Hier leren ze wat een courgette is.”
Het is natuurlijk best een uitdaging om in een school te zitten, bekent de manager. Want, zo’n groot, licht, hoog pand - hoe maak je daar een gezellig restaurant van? Dat is maar mooi gelukt, menen de aanwezigen.
“Op andere locaties werken wij alleen met een betaalde kok en vrijwilligers, hier met een team van een kok, vrijwilligers én leerlingen - het is de kunst om daar een goed en leuk team van te maken”, zegt Jeroen. “Het vereist een andere aanpak; leerlingen houden niet van kritiek dus als je ze aan wilt spreken moet je dat doen met een beetje humor, uitlokken. Maar ik zeg ook tegen de leerlingen;
we spelen hier geen restaurantje, we zijn een restaurant.
Ik heb ze ook meegenomen naar het restaurant in Noord, waar het veel drukker is. Dan weten ze; dáár moeten we naar toe.”
Wat leren de leerlingen nog meer, behalve koken, horeca-vaardigheden en gastvrijheid? “Samenwerken”, zegt Jeroen stellig. “Twee weken geleden hadden we de officiële opening met meer dan honderd gasten. Dan moet je als team alle zeilen bijzetten en op elkaar ingespeeld zijn. We werken hier echt in een professionele setting met echte gasten - dat motiveert enorm. Het is wel zaak dat iedereen wat te doen heeft en zich ook daadwerkelijk nuttig kan maken.”
Op een school zitten heeft nóg een extra voordeel. Jeroen: “Er zijn hier indien nodig veel handen voorradig. Dat kwam bij de opening laatst goed van pas!”
Terwijl Boran zich met de andere gasten tegoed doet aan het hoofdgerecht (bestaande uit hachee, rode kool en aardappelpuree) vertelt hij wat hij later wilt worden: kok! Stage bij Resto VanHarte helpt hem goed op weg. En dáár is het De Hef om te doen! “School is een springplank naar de toekomst. We leren leerlingen verlangen naar de plek waar ze nodig zijn”, zegt Selma. “Door de juiste stappen te zetten versterk je de intrinsieke motivatie; je gaat niet naar school omdat dat nu eenmaal moet, nee, je mag naar De Hef omdat je het vak leert dat je wilt uitvoeren en zo een baan krijgt.”
Middels dit project wordt het stigma rondom vmbo-scholieren ook hersteld, denkt ze. “Mensen maken kennis met onze school en met onze leerlingen; de leerlingen krijgen positieve feedback en worden beoordeeld op wat ze doen.”
Tussen de gangen door hoeven de gasten zich niet te vervelen. Jeroen: “We nodigen elke week een spreker uit die tussen de gangen door een programma verzorgt. Laatst ging dat over eenzaamheid; vandaag komt er een rechter van ProDemos iets vertellen over rechtszaken. We kiezen voor onderwerpen die nuttig zijn voor de gasten, of thema’s die spelen in de wijk. Op die manier halen we mensen het restaurant binnen en dragen we iets bij voor de buurt.”
De leerlingen hopen dat het net zo druk wordt als in Noord. Jeroen hoopt met hen mee. Het leukst aan zijn werk? Mensen blij maken! “En als leerlingen iets meenemen uit het verhaal dat ik vertel, echt groeien, ja, dat is top!”
Selma heeft ook nog een droom. “Voor de toekomst denk ik aan dienstverlening naar buiten gericht; bezorgen aan huis, boodschappen doen, een reparatie service - er is zoveel mogelijk. Dat zou een goede ervaring voor leerlingen zijn en een uitkomst voor de buurt. We zitten hier immers in een focuswijk. We willen het met en voor elkaar beter maken.”
Wil de school nog steeds een eigen restaurant? Selma: “Nee, dit is perfect.”
Na het heerlijke dessert (broodpudding met vanillesaus en slagroom) wordt er nog wat nagetafeld en gekletst en dan is het tijd om naar huis te gaan. Bij de uitgang wordt de deur netjes opengedaan door Thalia; ‘dank voor uw komst, mevrouw, hopelijk tot de volgende keer!’